عناصر معماری و تاریخی مهمی از نخستین میدان چوگان در لرستان و غرب کشور در آخرین بررسی‌های باستان‌شناسی و مردم‌شناسی اخیر در الیگودرز، به دست آمده‌است.
کارشناس میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشکری لرستان گفت: سومین میدان چوگان ایران با میل دروازه‌های سنگی کتیبه‌دار در شرق لرستان کشف شد.
دکترعطا حسنپور افزود: عناصر معماری مکشوفه شامل ۴ میل سنگی ایستاده و مربوط به دروازه‌های میدان چوگان هستند که یکی از آن‌ها دارای کتیبه‌ای به زبان فارسی است.
حسنپور ادامه داد: این میدان چوگان در روستای خلیل‌آباد در دامنه‌های قالی‌کوه و اشترانکوه قرار دارد که با توجه به قرارگیری این منطقه در محور گردشگری آبشار آب‌سفید و شول‌آباد، در آینده به نقاط توریستی استان اضافه خواهد شد.
کارشناس میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشکری لرستان اظهار کرد: کتیبه مکشوفه بر بدنه میل سنگی دروازه میدان چوگان، شامل ۴ مصرع شعر فارسی است که تاریخ ۱۱۱۶ هجری قمری را بر خود دارد که با اواخر دوره صفویه همزمان است.
این کارشناس گفت: متن کتیبه نشان می‌دهد یحیی بن یوسف نوه خلیل خان سرلک، از حاکمان سرشناس بختیاری در دوره صفوی، بنای عمارتی را در این منطقه بنیان نهاده که مشرف به میدان چوگان بوده است. سنگ‌های پاک‌تراش به جای مانده از این عمارت، که اکنون در اطراف پراکنده شده‌اند، حکایت از شکوه و عظمت این بنا دارد.
وی افزود: هر چهار میل سنگی از محل خود جدا و در سده‌های گذشته پس از تخریب میدان چوگان، به قبرستان خلیل آباد منتقل شده‌اند. از این تعداد سه میل سنگی که توسط سودجویان آثار فرهنگی-تاریخی در معرض تخریب و یکی از آن‌ها را نیز شکسته بودند، به موزه مردم‌شناسی الیگودرز انتقال یافته‌اند.
دکتر حسنپور ادامه داد: نمونه مشابه این میل‌های سنگی هم اکنون در میدان نقش جهان اصفهان که قدیمترین میدان چوگان در جهان است، وجود داردو همچنین در نقاشی‌های مینیاتور دوره‌ی صفوی به کرات شاهد این میل‌های سنگی هستیم. چوگان را می‌توان بازی مشترک اسب و انسان و بی نظیر در نوع خود دانست که هماهنگی بین دو موجود زنده را برجسته می‌کند و از دوره‌ی ساسانی تا کنون در ایران رواج داشته است.
وی گفت: کشف این میدان بعد از اصفهان و قزوین، سومین میدان چوگان در ایران به شمار می‌آید که باب تازه‌ای در مطالعات دوره صفوی در لرستان و ایران باز نموده و به زودی اطلاعات تکمیلی و مفصل‌تری در این رابطه به سمع و نظر علاقمندان خواهیم رساند.
کارشناس میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشکری لرستان افزود: چوگان از منظر جنبه‌های گوناگون هنری، موسیقیایی، نمایش تا بازی همبسته اسب و انسان نشان دهنده شکل گیری یک فرهنگ با سابقه طولانی در سرزمین ایران است.
دکتر حسنپور بیان کرد: در فرهنگ ایرانی چوگان سمبل معرفت، مردانگی و هنر خلاق انسان و یکی از موارد مهم میراث نامملوس ایران است که پشتوانه فرهنگی بسیار ارزشمندی در ادبیات، مینیاتور، نقاشی، روایتگری، شعر و عرفان و اثر گذاری منحصر در سایر جنیه‌های فرهنگی دارد.
دکترحسن پور رییس کمیسیون تاریخی و گردشگری انجمن خرم آبادرویش دوباره (خرد) است.
