دانشنامه لرستان نسخه آزمایشی
زندگی‌نامه
آیت الله روح‌الله کمالوند در سال ۱۳۱۹ قمری در خانواده‌ای کشاورز در خرم‌آباد به دنیا آمد. وی دوران کودکی و نوجوانی خود را در زادگاهش گذراند و علوم اسلامی را نزد آیت اله حاج سیدابوتراب جزایری آموخت. سپس در سن هفده سالگی به بروجرد رفت تا در محضر آیت‌الله حسین بروجردی فقه بیاموزد. پس از آن به سلطان‌آباد یا اراک امروزی رفت و شاگرد عبدالکریم حائری یزدی شد. در اراک وی همدرس امام خمینی ره شد که وی نیز از شاگردان آیت‌الله حائری بود. با مهاجرت آیت‌الله حائری به قم، آیت الله کمالوند نیز همراه وی به این شهر روانه شد. بعدها با مهاجرت آیت‌الله بروجردی از بروجرد به قم، آیت الله روح‌الله کمالوند فرصت دوباره یافت تا در درس وی حاضر شود و یکی از شاگردان برجسته و بعدها از یاران نزدیک وی شد.
بازگشت به خرم‌آباد
گروهی از مردم خرم‌آباد در سال ۱۳۲۹ خورشیدی به قم آمدند و ضمن دیدار با آیت‌الله بروجردی که در آن زمان مرجع تقلید بزرگ شیعیان شده بود، از او خواستند آیت الله روح‌الله کمالوند را برای ارشاد دینی به خرم‌آباد بفرستد. با موافقت آیت‌الله بروجردی، کمالوند به همراه گروهی از روحانیون و طلبه‌های جوان، راهی زادگاه خود شد و به تأسیس و رونق حوزه علمیه آن شهر همت گماشت که امروزه با نام حوزه علمیه کمالیه شناخته می‌شود. در خرم‌آباد به فراخواندن مردم به مبارزه علیه حزب توده پرداخت.
انقلاب سفید
با اعلام طرح اصلاحات اجتماعی و اقتصادی محمدرضا شاه و مردم معروف به «انقلاب سفید»، روحانیون ایرانی به مخالفت با این طرح پرداختند. آیت‌الله کمالوند به دلیل داشتن ارتباط با افرادی در دستگاه حاکمه، نقش واسطه را در تبادل نظرات روحانیون و شاه داشت. وی به نمایندگی از طرف روحانیون قم، پیام مخالفت روحانیت با طرح انقلاب سفید را به محمدرضا شاه رساند. آیت‌الله کمالوند در ماجرای لغو تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی ولایتی نیز نقش داشت. امام خمینی ره در زمستان ۱۳۴۱ وی را در صف اول مبارزات علیه این لایحه خواند و از او تشکر کرد.
شاگردان
برخی از شاگردان اوعبارتند از:
حمید عیدی (استاد دانشگاه)
سید محمد تقی شاهرخی خرم‌آبادی (نماینده خبرگان رهبری)
مهدی قاضی خرم‌آبادی (رئیس دانشگاه قم)
سید محمد صالح طاهری خرم‌آبادی (نماینده مجلس)
حجت‌الله ساکی خرم‌آبادی (مجتهد – استاد حوزه و دانشگاه)
سید یدالله صدری (مدیر مدرسه کمالیه خرم‌آباد)
عباس علی صادقی (رئیس فعلی مدرسه کمالیه)
سید حسن طاهری خرم‌آبادی (نماینده خبرگان رهبری)
وفات
روح‌الله کمالوند در سال ۱۳۴۳درتهران دچار سکته قلبی شده و درگذشت. جنازه وی در مسجد بالاسر قم در مجاورت آرامگاه آیت‌الله بروجردی به خاک سپرده شد.
